සුරකිමු ජලය පණ සේ

‘‘මුදු  දිය දහරක

පවතින බලයෙන්

රළු  ගල් කුළු වුව

දිය  කරලිය හැක’’

බර්ට්‍රෝල්ට් බ්‍රෙෂ්ට්ගේ ඉහත කවි වියමණ ගම්‍ය කරන්නේ ජලය බල සම්පන්න ආයුධයක් බවයි. මහා පරාක‍්‍රමභාහු රජු ‘අහසින් වැටෙන එක දිය බි`දක්වත් ප‍්‍රයෝජනයට නොගෙන මුහුදට ගලා යන්නට ඉඩ නොදිය යුතුය’ යන ප‍්‍රකාශය කරන ලද්දේ ජලයෙහි ඇති අමිල වූ අගය වටහාගෙනය.

මිනිසාගේ පැවැත්ම සහ පාරිසරික සමතුලිතතාවය ආරක්ෂා කර ගැනීමට මහගු කාර්යයභාරයක් ඉටු කරන ජලය අසීමිත නොවන සීමිත සම්පතක් බවට පත්ව ඇත. එම නිසා ජල කළමණාකරණය අත්‍යාවශ්‍යයෙන්ම අවැසි බව ඔබත් මමත් අවිවාදයෙන්ම පිළිගන්නා සත්‍යයකි. අපගේ සිරුරේ 70% ක්ම වන්නේ ජලයයි. කිසිදු වර්ණයක් හෝ රසයක් නොමැති ජලය අනෙකුත් සියලූ පාන වර්ග අතර මුල් තැන හිමි කර ගන්නේ සියලූ ප‍්‍රාණීන්ගේ මූලික අවශ්‍යතාවයක්ද වන හෙයිනි. පාරිසරික සමතුලිතතාවය පවත්වාගෙන යාමට මනා රුකුලක් වන ජලය අද වන විට මිනිස් ක‍්‍රියාකාරකම් හේතුවෙන් ගෝලීය පාරිසරික වෙනස්වීම් ඇති කරන්නට හේතු වී ඇත. ශ‍්‍රී ලංකාවේ විටින් විට ඇති වන දරුණු නියං තත්වයන්, ජල ගැලීම්, නාය යාම් සදහා ඝෘජු හා වක‍්‍රාකාර මිනිස් ක‍්‍රියාකාරකම් හේතු වේ. වර්ෂ 2025 පමණ වන විට ලෝක ප‍්‍රජාව මුහුණ දෙන ප‍්‍රධානතම ගැටළුව ජල අර්බුදයයි. 

බහුවිධ අවශ්‍යතාවයන් සදහා නැතිවම බැරි ජලය සමාජයේ නොවිසදෙන ගැටළුවක්ව පවතින රැකියා අර්බුදය සදහා විසදුමකි. ජලය කේන්ද්‍ර කර ගත් බොහෝ රැකියා අවස්ථා ජනනය කිරීමට හැකියාව තිබියදීත් ඊට අවධානය යොමු නොවීම කණගාටුවට කරුණකි. ලෝකයේ විවිධ වටිනාකම් වෙනුවෙන් දිනයන් නම් කිරීම් අතර ජලය සදහාත් දිනයක් නම් කිරීමට එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය ක‍්‍රියා කරන ලද්දේ 1992 දෙසැම්බර් 22 වනදා ය. ඒ අනුව සෑම වසරකම මාර්තු 22 වනදා ලෝක ජල දිනය සදහා වෙන් වේ. 2016 වසරේ ලෝක ජල දිනයේ තේමාව වන Better water Better jobs යන්න සමාජයේ කතාබහට ලක් නොවූ පසුබිමකි.

ලොව පුරා වැඩ කරන ජනතාවගෙන් හරි අඩක් පමණ ජලය හා ඒ ආශ‍්‍රිත වෘත්තීන්හි නියැලේ. සංචාරක පාරාදීසයන් ලෙස නම් කර ඇති ශ‍්‍රී ලංකාවේ වෙරළබඩ කලාප මෙන්ම අභ්‍යන්තර කලාප කොතරම් නම් විදේශ විනිමය උත්පාදනය කරන සම්පත්ද? රටක ආර්ථිකය සවිබල ගැන්විය හැකි කොතරම් නම් ජලාශ‍්‍රිත රැකියා අවස්ථා වේද? ඒ අතරින් ධීවර කර්මාන්තය, මසුන් බෝ කිරීම, ගමනාගමනය, ජලාශ‍්‍රිත ක‍්‍රීඩා සහ සංචාරක කර්මාන්තය ආදීය කැපී පෙනේ. නමුත් මෙම රැකියා අවස්ථා වර්ධනය කිරීමට හෝ ඒ සදහා ප‍්‍රතිපාදන වෙන් කිරීමට බලධාරීන්ගේ අවධානය යොමු වන්නේ අවම වශයෙනි. මීට මාස කිහිපයකට පෙර අසන්නට ලැබුණු පුවතක් වූයේ කිතුල්ගල ප‍්‍රදේශයේ දහස් ගණනකට රැකියා අහිමි කරමින් මෙගා වොට් 35ක විදුලිය උත්පාදනය කිරීම සදහා බලාගාරයක් ඉදිකරන බවයි. ඉන් එම ප‍්‍රදේශයේ ඝෘජු හා වක‍්‍ර රැකියාලාභීන්ගේ රැකියා අහිමි වන අතර rafting සදහා එහි පැමිණෙන සංචාරක ප‍්‍රජාවත් අප හට අහිමි වනු ඇත. නමුත් කළ යුත්තේ ජලය ආශ‍්‍රය කර ගත් රැකියා තව තවත් උත්පාදනය කිරීමයි. 

මීට වසර කිහිපයකට පෙර ආරම්භ කළ සාගර විශ්වවිද්‍යාලය අගය කළ යුතු කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. එමගින් රටේ අධ්‍යාපන ක්ෂේත‍්‍රය තුළ ජලජ කර්මාන්තය සදහා උගත් බුද්ධිමතුන් බිහි කරයි. රටේ දැවැන්ත අර්බුදයක් ලෙස වර්ධනය වෙමින් පවතින විරැකියාව සදහා භාවිත කළ හැකි එක් විකල්පයක් ලෙසත් ජලය ආශ‍්‍රය කර ගත් රැකියා හදුන්වා දිය හැක.

ජලයේ වටිනාකම මෙතෙකැයි කියා අහවර කළ හැක්කක් නොවේ. ජල සුරක්ෂිතතාවය වෙනුවෙන් ගත යුතු ප‍්‍රතිපත්තීමය ක‍්‍රියා පිළිවෙත් අද හෙටම ක‍්‍රියාවට නැංවිය යුතුය. නොයෙසේ නම් එය මානව සංහතියේ පැවැත්මට බලපෑම් එල්ල කරනු නියතය. එමෙන්ම මෙවර ලෝක ජල දින තේමාව අරුත් ගන්වනු වස් ජලය ඇසුරු කර ගත් රැුකියා උත්පාදනය කිරීමට පියවර ගත යුතුය.